İSTANBUL (AA) - Ernst & Young (EY) çatısı altında strateji danışmanlığı hizmetleri sunan EY-Parthenon (EY-P), otomotiv sektörüne yönelik "Elektrikli Araç Ekosistemi ve Dönüşümü Analizi" serisinin ilkini paylaştı.
Şirketten yapılan açıklamaya göre, ilk versiyonu "Dünyada ve Türkiye’de Elektrikli Araç Pazarı" konusu üzerine olan seri, toplam 3 analizi kapsayacak. Serinin diğer versiyonlar şarj istasyon ağı ve batarya teknolojileri konuları üzerine olacak.
Analiz, dünyadaki ve Türkiye'deki elektrikli araç kullanımına, elektrikli araç satışlarına, tüketici davranışlarına ve adaptasyonuna, marka bazlı analizlere, arzı ve talebi etkileyen faktörler ile gelecek projeksiyonlara ilişkin değerlendirmeler barındırıyor.
Analiz kapsamında, BEV (bataryalı elektrikli), PHEV (şarj edilebilir elektrikli) ve FCEV (yakıt hücreli elektrikli) olmak üzere üç tip elektrikli araç modeli değerlendirildi.
Analize göre, elektrikli araç satışlarında küresel pazardaki liderliği Çin üstlenirken, bunu Avrupa Birliği ve ABD takip etti. Türkiye'de ise vergi avantajlarının, yerli üretime yapılan yatırımların ve teknolojik gelişmelerin elektrikli araçlara yönelik ilgiyi arttı.
- Küresel çapta elektrikli araç pazarını Çin domine ediyor
Küresel elektrikli araç satışları 2022-2024'te yıllık bazda yüzde 66 büyüme oranıyla 2024'te 17 milyona ulaştı. Küresel satışların yüzde 56'sını oluşturan Çin ilk sırada yer alırken, bunu yüzde 17' ile Avrupa Birliği ve yüzde 12 ile ABD takip ediyor. Dünya genelinde 2024 itibarıyla kullanılan 55,9 milyon elektrikli aracın yüzde 54'ü ise Çin'de bulunuyor.
Diğer yandan, küresel elektrikli araç parkı oranı ise 2019-2024'te yüzde 51'lik yıllık bileşik büyüme oranı gösterirken Çin, ABD ve AB haricindeki elektrikli araçların dünyanın toplam elektrikli araç parkındaki payı yüzde 15 oldu.
Dünya genelinde yeni elektrikli araç kaydı 2023'de yaklaşık 14 milyon olurken, 2024'te yaklaşık 15,9 milyon oldu ve araç parkında ise 55,9 milyona ulaşıldı. Toplam elektrikli araç parkının 2024'te yüzde 54'ü Çin'de, yüzde 19'u Avrupa Birliği'nde ve yüzde 12'si ise ABD'de yer aldı.
Elektrikli otomobil satışları küresel olarak artmasına rağmen, 2024'te Çin'in ve AB'nin elektrikli araç parkındaki toplam yüzde 73 pay ile pazarı domine ediyor.
Elektrikli araç satışlarının, Çin'in büyük ölçekli üretim kapasitesi, ABD'nin şarj ağı yatırımları ve batarya teknolojisindeki gelişmelerine bağlı olarak hızla artmaya devam edeceği öngörülüyor. Aynı zamanda küresel elektrikli araç pazarı büyümesinin elektrik fiyatları, şarj altyapısı, tüketici bilinci ve devlet teşvikleri gibi faktörlere bağlı olarak da farklı bölgelerde farklı hızlarda gerçekleşebileceği tahmin ediliyor.
Şarj ağının genişlemesi ve elektrikli araçların menzillerinin artması, elektrikli araç satışlarını hızlandırsa da kısa ve orta vadede hibrit araçların, içten yanmalı araçlar ve elektrikli araçlar karşısında iyi bir alternatif olmaya devam etmesi beklentisi yer aldı.
Batarya teknolojilerindeki gelişmeler, çevresel düzenlemeler, devlet teşvikleri ve genişleyen şarj altyapısıyla bataryalı elektrikli araçların (BEV) ise elektrikli araçlar içerisindeki payını artırması bekleniyor.
- Türkiye'de hibrit araç satışları 2022-2024 arasında 174 bin oldu
Türkiye'de araç satışları 2022-2024 arasında toplam yüzde 65 artış gösterirken, elektrikli araç satışları yaklaşık 13 katına çıkarak 115 bin seviyelerine, hibrit araç satışları ise 3 katına çıkarak 174 bin oldu.
Türkiye'de, Amerika ve Türkiye menşeli elektrikli araç üreticilerinin pazara yön vermesi ve şarj istasyon ağının genişlemesiyle, 2023'te elektrikli araç satışlarında 2022'ye kıyasla yaklaşık 9 kat arttı.
Hibrit araç satışları, elektrikli araçlara göre menzil avantajına sahip olması ve ÖTV indirimleriyle birlikte 2024'te elektrikli araçlara kıyasla yüzde 50 daha yüksek gerçekleşti.
Türkiye'de elektrikli araç satışlarını 2022'ye kadar Almanya, Fransa ve Çin merkezli firmalar domine ederken, 2023'te satışa başlayan yerli marka 2023 ve 2024'te yüzde 26'lık satış payı ile listeye ilk sıradan girdi.
Elektrikli araç satışlarını 2023'ten beri domine eden Türkiye merkezli yerli markayı ise Amerika merkezli oyuncu, 2'inci sıradan takip etti.
Türkiye'de elektrikli araçlara olan ilginin 2020’den beri hızla arttı ve satışlar ilgili dönemde her yıl 2,4 kat artarak 2024'te 115 bin adede ulaştı. Tüketicilerin elektrikli araç satın alma yatkınlığının en yüksek olduğu bölge Asya, ülke ise yüzde 79 tüketici yatkınlığıyla Çin oldu.
- "Devlet teşviklerinin, pozitif yönde etkilenmesi bekleniyor"
Açıklamada görüşlerine yer verilen EY-Parthenon Şirket Ortağı Yusuf Bulut, EY-P Elektrikli Araç Pazarı Analizlerinin hem küresel pazar hem de Türkiye için oldukça önemli veriler sunduğunu belirtti.
Bulut, elektrikli araçların ilk pazara sunulduğu yıllarda talebin yavaş ilerlediğini paylaşarak, son yıllarda bu talebin hızla arttığını, eş zamanlı olarak da piyasanın farklı ticari modellerle çeşitlendiğini aktardı.
Elektrikli araç pazarında menzil, şarj altyapısı ve bulunabilirliğinin daha da geliştiği ve batarya maliyetinin azaldığı bilgisini paylaşan Bulut, "Şarj altyapısının iyileştirilmesi ve menzil artırımı, elektrikli araçlara geçişte kritik bir öneme sahip olurken, diğer yandan hibrit araçlara olan talep de devam ediyor ve şarj edilebilir hibrit modeller pazarın daha hızlı büyümesine etki ediyor. Bununla birlikte, elektrikli araç satışlarının devlet teşvikleri, ÖTV avantajları ve yerli üretimin yükselişiyle birlikte pozitif yönde etkilenmesi bekleniyor." ifadelerini kullandı.
EY-Parthenon Şirket Ortağı Cem Çamlı da küresel elektrikli araç pazarını Çin, AB ve ABD'nin domine ettiğini vurguladı.
Türkiye'de ise yerli marka ve Amerika menşeili elektrikli araç markalarının pazara girmesiyle elektrikli araç satışlarında ciddi bir ivmelenme olduğuna dikkati çeken Çamlı, "Türkiye'de araç satışları 2022-2024 arasında yüzde 65 artarken, elektrikli araç satışları oranı yaklaşık 13 katına, hibrit araç satışları oranı ise 3 katına çıktı. Tüm bu gelişmeler, önümüzdeki 10 yıl içinde tüketici alışkanlıklarının değişmesiyle ve pazarın gelişmesiyle birlikte olumlu beklentileri gözler önüne seriyor." değerlendirmelerinde bulundu.
